Met oog op de naderende deadline van aanstaande dinsdag lijken de Grieken hun laatste hand verspeeld te hebben nu de gesprekken met de schuldeisers zijn stukgelopen. Maar in werkelijkheid zal het verstrijken van de deadline schadelijker zijn voor het IMF dan voor Griekenland.
'Als Griekenland niet voor het einde van de maand 1,5 miljard euro terugbetaalt aan het Internationaal Monetair Fonds (IMF), stevent het land af op een faillissement,' is een veelgehoorde opmerking in de laatste weken. IMF-baas Christine Lagarde wil het u en de Grieken graag doen geloven, maar de werkelijkheid ligt zeer waarschijnlijk anders.
Alarmfase 1
Nu de partijen er niet uit zijn gekomen, zou men verwachten dat het alarmfase 1 is in Griekenland. Maar gek genoeg valt het met de nervositeit in Athene wel mee.
In werkelijkheid zal de schade voor Griekenland waarschijnlijk niet zo groot zijn als gedacht, terwijl een niet terugbetaalde lening een flinke kras betekent op het blazoen van het IMF.
Geen catastrofe
'Het is niet waarschijnlijk dat, als Griekenland het IMF niet betaalt, dit catastrofale gevolgen zal hebben voor de andere leningen,' zegt Barclays-strateeg Zoso Davies tegen Bloomberg. Er zit namelijk een verschil tussen een lening die wordt verstrekt door private investeerders en leningen van publieke instellingen als het IMF.
Als Griekenland niet betaalt, krijgt het de status 'in arrears' (achterstand van betaling) van het IMF. Dat is een status die normaal gesproken alleen is weggelegd voor landen als Zimbabwe en Soedan, maar het is niet hetzelfde als de gevreesde 'default' die het land zou krijgen als er niet aan private schuldaflossingen werd voldaan.
Zorgen voor IMF
Het niet terugbetalen aan het IMF heeft dus geen directe, 'catastrofale' consequenties voor Griekenland. Het uitblijven van betalen is zorgelijker voor het IMF zelf, zegt de directeur van de afdeling Internationale Economie bij de Raad voor Internationale Relaties in New York, Benn Steil, tegen Bloomberg.
Volgens Steil zal het de geloofwaardigheid van het IMF, dat zo veel in Griekenland heeft geïnvesteerd, in landen als China en India verder ondermijnen. Daarbij is het missen van een betaling voor de Grieken alleen maar een aanleiding om ook de rest van de ruim 23 miljard euro die het IMF de Grieken leende niet meer terug te betalen. Als Athene ziet dat het missen van een betaling zonder grote consequenties blijft, zal er weinig motivatie zijn om ook de rest terug te betalen. Al wil de eurogroep onder leiding van Jeroen Dijsselbloem (PvdA) de Grieken graag anders doen geloven.
Sleutelrol ECB
Het wordt pas anders als Griekenland straks op 20 juli ook verzuimt 3,5 miljard euro aan de Europese Centrale Bank (ECB) terug te betalen. De ECB heeft via het zogenoemde Emergency Liquidity Assistance (ELA) een machtig middel in handen. De ELA is het door de ECB bepaalde plafond aan euro's die de Griekse banken mogen bijdrukken. Dit plafond staat nu op circa 90 miljard euro.
De ECB besloot zondag om dit plafond voorlopig te handhaven, maar als de Griekse regering de deadline van 20 juli mist, zal de ECB dit plafond vermoedelijk naar beneden bijstellen. De Griekse banken kunnen dan in de problemen komen doordat veel Grieken hun rekeningen aan het plunderen zijn. Deze situatie zou wél catastrofale gevolgen kunnen hebben voor Griekenland. De echte deadline voor de Grieken is dus niet op 30 juni, maar op 20 juli.