door
Eric Vrijsen
De premier richt zich volledig op het proces van besluitvorming, waardoor het lijkt of de inhoud hem weinig kan schelen. Hoe verloopt het politieke pokerspel om de belastingen?
Dit zijn de cijfers die VVD-premier Mark Rutte zelf geeft: zijn kabinet heeft voor 50 miljard euro 'omgebogen', waarvan 20 miljard via lastenverhogingen. Nu draait hij dat laatste met 5 miljard terug. Bravo! Maar de belastingbetaler blijft nog altijd zitten met een forse deuk in de koopkracht.
De coalitie heeft in de senaat geen meerderheid, de steun van andere partijen voor een belastingherziening is nodig. De spindoctors van de coalitie stellen het voor alsof oppositiepartijen zich haasten om te kunnen meedoen aan de goednieuwsshow.
Dat is een vertekend beeld. De 5 miljard aan lastenverlichting is omstreden. Rutte zegt dat gepensioneerden 'er niet op achteruit gaan'. Maar als veel anderen er wel op vooruitgaan en de 65-plussers niet, ontstaat daar electoraal ongenoegen.
Veel ouderen worden toch al geraakt in hun koopkracht doordat de eerder afgesproken afschaffing van de partnertoeslag in de AOW voor de middengroepen vooral volgend jaar flink gaat doorwerken.
Een-tweetjes
Het CDA haakte meteen al af bij de proefonderhandelingen. D66, GroenLinks, ChristenUnie en SGP namen wel de gedooghouding aan, maar de sfeer was om te snijden. PvdA-vicepremier Lodewijk Asscher sprong in de bres voor Arie Slob van de ChristenUnie, terwijl VVD-fractieleider Halbe Zijlstra een-tweetjes had met D66-leider Alexander Pechtold.
Rutte richt zich volledig op het proces van besluitvorming, waardoor het lijkt of de inhoud hem weinig kan schelen: elk akkoord is beter dan geen akkoord. Dat kan de VVD nog duur komen te staan. De 100.000 nieuwe banen waarop het kabinet hoopte, worden bij lange na niet gehaald.
Het is aan Zijlstra om te hameren op belastingmaatregelen die het verschil tussen lonen en uitkeringen groter maken. Maar dat leidt tot ruzie met de PvdA en dat wil Rutte voorkomen.
Hard to get
In de achterkamergesprekken betrekken VVD en PvdA de komende weken vier oppositiefracties in hun steekspel. Die zwemmen in een fuik, want gaandeweg zal blijken dat ze door mee te doen aan het beraad over de belastingplannen, zichzelf ook vastleggen op steun aan de begroting voor 2016. De nieuwe leider van GroenLinks, Jesse Klaver, heeft hiermee nog geen ervaring opgedaan. Hij maakt nu al terugtrekkende bewegingen.
Op de achtergrond speelt de vorming van een toekomstig kabinet van VVD, CDA en D66 met steun van de christelijken. VVD'ers – Zijlstra voorop – willen de PvdA graag inruilen voor andere coalitiepartners. CDA-leider Sybrand Buma speelde vorige week hard to get, maar ligt zeker niet op ramkoers. Hij wil niet in de achterkamertjes, maar straks wel tijdens de debatten aan de plannen sleutelen.
Elsevier nummer 26, 27 juni 2015