door
Servaas van der Laan
De klok tikt voor de Grieken: dinsdagnacht verloopt de deadline van het IMF en een kans op een akkoord lijkt te zijn verkeken. Volg hier de laatste ontwikkelingen rond de Griekse schuldencrisis.
Dit waren de hoofdpunten van zondag 28 juni
*De ECB heeft besloten om het plafond voor wat de Griekse banken maximaal mogen bijdrukken ongewijzigd te laten. Dit betekent dat het plafond op ongeveer 90 miljard euro blijft staan. Dat is vermoedelijk niet genoeg om de huidige bankrun tegen te gaan.
* De Griekse regering heeft daarom besloten om de banken vanaf maandag gesloten te houden. De banken zullen enkele dagen dicht blijven om een opnamequotum voor te kunnen bereiden. Volgens Griekse media kunnen de Grieken straks ongeveer 50 euro per dag opnemen.
* De Griekse premier Alexis Tsipras heeft de Europese schuldeisers nogmaals om een verlenging van het huidige steunprogramma gevraagd. De Europese Commissie heeft op zijn beurt het voorstel dat vrijdag afketste, gepubliceerd. Dit document zal ook in het Grieks worden vertaald, zodat de Griekse burgers een afgewogen keuze kunnen maken bij het aanstaande referendum over het voorstel.
- 22.05 uur - Honderden Grieken zijn zondagavond de straten van Athene opgegaan om te demonstreren tegen de eisen die schuldeisers aan het land stellen. Ze hebben zich verzameld bij het parlementsgebouw en roepen leuzen tegen de Europese Unie en het IMF. Ook delen ze folders uit met de tekst 'beter de drachme dan onderwerping'. De demonstratie was kleiner dan de gebruikelijke protesten. Eerder kwamen er duizenden mensen af op soortgelijke betogingen.
Griekse activisten protesteren tegen het voorstel van de Europese schuldeisers
- 21.34 UUR - Volgens Griekse media kunnen Griekse burgers straks 50 tot 60 euro per dag opnemen. De banken hebben enkele dagen nodig om het opnamequotum voor te bereiden.
- 21.02 uur - Ook in Nederland wordt maandag overlegd over de situatie in Griekenland. Premier Mark Rutte (VVD) heeft maandag overleg met de meest betrokken ministers en president Klaas Knot van De Nederlandsche Bank. Dat heeft de Rijksvoorlichtingsdienst zondag laten weten. Rutte overlegt maandag met de ministers Jeroen Dijsselbloem (PvdA,Financiën), vicepremier Lodewijk Asscher (PvdA), Henk Kamp (VVD,Economische Zaken) en Bert Koenders (PvdA,Buitenlandse Zaken). Staatssecretaris Eric Wiebes (VVD,Financiën) is ook van de partij. Ze praten over de stand van zaken en kijken vooruit naar de komende week.
- 20.30 uur - Premier Alexis Tsipras heeft zondag op de nationale tv het Griekse volk toegesproken. Hij zei dat de Griekse centrale bank zich door het besluit van de ECB gedwongen zag maatregelen te nemen. Daarbij is volgens hem besloten de banken voorlopig gesloten te houden en restricties voor banktransacties in te stellen. Hij ging verder niet concreet in op de maatregelen die worden genomen om de financiële sector overeind te houden. Tsipras riep de Grieken op kalm te blijven en verzekerde dat spaartegoeden veilig zijn. De premier gaf verder aan dat hij de eurolanden nogmaals om een verlenging van het steunprogramma heeft gevraagd, maar dat hij op dat verzoek geen antwoord heeft ontvangen. Pogingen om het Griekse referendum over de noodsteun van volgende week zondag te dwarsbomen noemde hij 'een belediging' en een schande voor de democratische tradities in Europa.
- 20.01 uur - Griekenland kan vele maanden vooruit met de huidige olievoorraad. Dat heeft de grootste olieraffinaderij van Griekenland, Hellenic Petroleum, zondagavond gezegd. Volgens het oliebedrijf is er genoeg olie om aan de vraag van de markt te voldoen en zijn de raffinaderijen gewoon in bedrijf.
- 18.55 uur - Griekse banken zullen maandag gesloten blijven. Dat zegt de CEO van de Piraeus Bank tegen Bloomberg. Zondag kwamen de financiële autoriteiten in Griekenland bijeen met de grootste banken van het land voor een spoedoverleg. Tijdens dit overleg werd besloten om de banken op maandag gesloten te houden. Het is de bedoeling dat de banken wel weer opengaan, maar dat er dan een limiet zal worden gesteld aan het maximaal op te nemen of over te maken bedrag.
- 18.17 uur - Griekse media maken melding van rijen vol bezorgde Grieken die uit voorzorg hun spaargeld van de bank willen halen. Bij sommige pinautomaten kan dit al niet meer. Ook de supermarkten zijn zondag overvol. Veel Grieken slaan een noodvoorraad aan levensmiddelen in. Het Griekse kabinet komt zondag in een spoedberaad bijeen om over de crisis te praten. Besloten moet onder meer worden of maandag de banken wel open kunnen. Ook in het Europees Parlement is er maandag een spoedberaad.
- 17.33 uur - De Europese Commissie heeft zondag het laatste voorstel voor noodsteun aan Griekenland gepubliceerd. Over dat voorstel werd volgens de commissie vrijdagavond nog onderhandeld, toen de Griekse delegatie eenzijdig besloot de gesprekken af te breken. Het voorstel komt in grote lijnen overeen met documenten rond de onderhandelingen die eerder in de week al uitlekten. In ruil voor verdere noodsteun vroegen de toezichthouders van de Europese Commissie, het International Monetair Fonds en de Europese Centrale Bank onder meer om hervormingen van het Griekse pensioenstelsel. Daarnaast moest het gat in de Griekse overheidsfinanciën onder meer worden gedicht met een verhoging van de btw.
- 16.35 uur - De Griekse financiële autoriteiten houden zondag een spoedberaad over de banken. Tijdens het overleg, dat waarschijnlijk nachtwerk wordt, zal worden besloten of de banken tijdelijk de deuren moeten sluiten. Dit zou de banken de tijd kunnen geven om aan een tijdelijk opnamequotum te werken.
- 16.22 uur - Volgens financiële experts zullen de Griekse banken hoogstwaarschijnlijk een tijdlang de deuren sluiten om te voorkomen dat ze ten onder gaan aan de huidige onrust in het land. De ECB besloot zondag het plafond voor de steun aan de banken te handhaven op het niveau van vrijdag. Daarmee zou de steun, die door de Griekse centrale bank wordt verleend om de uitstroom bij de banken te compenseren, volgens experts onvoldoende zijn om ervoor te zorgen dat de banken kunnen openblijven. Doordat Grieken massaal hun geld opnemen, zouden de Griekse banken de hele buffer al nagenoeg hebben opgesoupeerd. Binnen de ECB wordt er daarom op gerekend dat de Griekse banken in ieder geval maandag dichtblijven, meldde persbureau Bloomberg op basis van ingewijden. Ondertussen zou er dan worden gewerkt aan kapitaalcontroles. Daarbij wordt het bedrag dat kan worden opgenomen, of kan worden overgeschreven van rekeningen, mogelijk drastisch beperkt.
- 15.31 uur - Als Griekenland niet voor de deadline 1,5 miljard euro betaalt aan het IMF, zullen de gevolgen voor Griekenland waarschijnlijk meevallen. Wel zal dit een flinke deuk zijn in het imago van het IMF, zeggen analisten tegen Bloomberg.
- 14.51 uur - De ECB staat paraat om het besluit ten aanzien van de noodsteun opnieuw onder de loep te nemen, als dat noodzakelijk is. De ECB houdt de situatie in Griekenland naar eigen zeggen nauwgezet in de gaten. Daarbij wordt onverminderd samengewerkt met de centrale bank van Griekenland, zei ECB-president Mario Draghi. Hij benadrukte verder dat de eurolanden zaterdag hebben beloofd al het mogelijke te zullen doen om de kracht van hun muntunie te verdedigen.
- 14.27 uur - De ECB blijft de Griekse banken voorlopig steunen, zo maakte de instelling zondagmiddag bekend. Eerder meldden anonieme bronnen aan Reuters en de BBC dat ECB die steun zou afbouwen of zelfs staken. 'Gezien de huidige omstandigheden besluit de raad van bestuur om het huidige plafond voor de Emergency Liquidity Assistance (ELA) aan Griekse banken te houden op het niveau zoals werd vastgesteld op vrijdag 26 juni,' laat de ECB weten. Dit betekent dat de Griekse banken niet worden gekort, maar ook niks extra's krijgen. Het plafond voor de zogeheten Emergency Liquidity Assistance (ELA) stond vrijdag volgens ingewijden op circa 89 miljard euro.
- 14.18 uur - De Griekse financiële autoriteiten houden zondagmiddag een crisisoverleg over de precaire situatie bij de Griekse banken. De Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis zou om 16.00 uur plaatselijke tijd bijeenkomen met onder meer de centralebankpresident Yannis Stournaras om de situatie van de banken te bespreken. Zondag vormden zich weer lange rijen bij de pinautomaten in Griekenland. Vanwege de grote onzekerheid over de economische toekomst van Griekenland halen veel Grieken hun geld van de bank.
- 14.15 uur - Persbureau Reuters stelde op basis van bronnen dat de ECB overweegt om zwaardere eisen te stellen aan het onderpand dat Griekse banken moeten leveren voor noodsteun. Daarmee wordt de totale hoeveelheid steun die aan de banken kan worden verleend ingeperkt, maar zou de hulp in ieder geval maandag nog niet volledig worden ingetrokken. Later op zondag doet de ECB uitspraak over het lot van Griekenland.
- 12.37 uur - De Europese Centrale Bank (ECB) maakt zondag naar verwachting een einde aan de noodsteun voor Griekse banken. Dat stelde de BBC zondagochtend op basis van een ingewijde. Het ECB-bestuur neemt naar verwachting later op de dag een besluit over de steun aan Griekse banken. Die zogeheten Emergency Liquidity Assistance (ELA) wordt met goedkeuring van de ECB verstrekt door de Griekse centrale bank. Door het aflopen van het steunprogramma van de eurolanden voor Griekenland zou er nu echter ook een einde aan de bankensteun komen. Volgens de BBC blijven de Griekse banken maandag dicht, in afwachting van maatregelen die het kapitaalverkeer in Griekenland aan banden leggen. Dat kan onder meer betekenen dat de hoeveelheid geld die bij banken kan worden opgenomen wordt beperkt.
- 12.31 uur - Als de Grieken bij hun referendum volgende week de voorwaarden voor verdere noodsteun verwerpen, dan bestaat er een reële kans dat Griekenland de eurozone verlaat. Dat zei de Franse premier Manuel Valls zondag op de Franse radio. Volgens Valls heeft de Griekse regering het recht om de vraag over verdere noodsteun aan de bevolking voor te leggen. Maar die moet dan wel helder voor ogen hebben waar de keuze om draait, zei hij. 'Het is duidelijk dat bij een negatief antwoord de exit uit de eurozone een reëel risico is.'
- 11.02 uur - Mensen die een reis naar Griekenland hebben geboekt, gaan daar gewoon naartoe. Reisorganisatie Corendon heeft tot nog toe geen enkele annulering binnengekregen, meldt de NOS. Zondagochtend zijn drie vluchten naar drie Griekse eilanden vertrokken en later op de dag staan ook nog twee vluchten gepland. Reizigers krijgen wel het advies voldoende contant geld mee te nemen voor het geval er in Griekenland ineens geen geld meer uit de pinautomaten komt.
- 10.59 uur - Ongeveer 45 procent van de Nederlanders is voor een Grexit en 38 procent is ertegen. Dat blijkt uit een peiling van Maurice de Hond. Bij PVV-kiezers is 83 procent voorstander en bij D66-aanhangers een op de vijf. Bijna 60 procent van de Nederlanders heeft medelijden met de Grieken.
- 10.12 uur - De Griekse regering verwacht dat de Europese Centrale Bank (ECB) de mogelijkheid voor noodsteun aan Griekse banken overeind houdt, ook als het huidige steunprogramma voor Griekenland dinsdag verloopt. Dat zei de Griekse staatssecretaris van Financiën, Nadia Valavani, zondag op de Griekse televisie. De Griekse banken dreigen ten onder te gaan aan de grote onzekerheid over de economische toekomst van Griekenland. Grieken halen massaal geld van hun bankrekeningen en de banken kunnen die uitstroom alleen compenseren met noodsteun van hun centrale bank. Die steun kan alleen met instemming van de ECB worden verleend.
- 3.12 uur - Bijna de helft van de Grieken overweegt 'ja' te stemmen bij het referendum over het reddingsplan van het land. Uit een opiniepeiling van een landelijke krant blijkt dat 47 procent voor het plan overweegt te stemmen, tegenover 33 'nee-stemmers'. Ook andere peilingen geven aan dat de Grieken positiever over de deal zijn dan de eigen regering.
- 2.00 uur - Het Griekse parlement heeft in de nacht van zaterdag op zondag ingestemd met het plan een referendum te houden over het financiële reddingsplan voor het land. De volksraadpleging zou op 5 juli moeten plaatsvinden. De Griekse premier Alexis Tsipras heeft zijn landgenoten opgeroepen tegen het 'beledigende' plan te stemmen. Dit zette kwaad bloed bij de de schuldeisers waarna de onderhandelingen zaterdag vastliepen. Volgens de premier geeft een 'nee' zijn land een sterkere onderhandelingspositie.